Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik 

Bu kitaptaki denemelerin bir tek ana teması var: Çağdaş bir Türk milli kültürü kurmanın gereği ve bunun yolları. Ele aldığımız bütün konular bu gaye ile uzak-yakın ilişkileri bakımından tahlil edilmektedir.

Türkiye çok hızlı bir değişme içindedir. Böyle bir değişme süreci içinde, cemiyetin alacağı yeni biçim hakkında çeşitli görüşler ortaya çıkmış, bu görüşlerin etrafında ideolojik gruplar teşekkül etmiştir. Herkes, bu kültürün şimdiki haliyle yetmediğine ve süratle bir şeyler yapılması gerektiğine inanıyor. Herkeste aynı soruya rastlıyoruz: Neyi alalım, neyi atalım? Neyi alıp neyi atacağımıza karar verebilmek için, önce bu konularda bizim irademizin ne kadar geçerli olduğunu bilmemiz gerekiyor. Hangi tip değişmeye ne ölçüde müdahale edebiliriz? Bu soruya objektif bir cevap verebilirsek, en azından birçok noktalarda neticesiz gayretlerden kurtulmuş, daha gerçekçi işler yapmış oluruz.

Bizim bu kitaptaki tezimiz, alınacak ve atılacak şeylerin bir envanterini yapmaktan ziyade, Türkiye'de milli bünyeyi kuvvetlendirici tedbirler üzerinde çalışmanın doğru olacağıdır. Kitapta bu meselenin tartışılması yapıldıktan sonra, milli kültürün belli-başlı bazı meseleleri ele alınmıştır.

Türk Kültürü ve Milliyetçilik 

Prof. Dr. Erol Güngör'ün çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlanan yirmi bir yazısının yer aldığı bu kitapta; genel olarak Türkiye'nin kültür ve sosyal yapısı üzerinde temellenmiş milliyet anlayışı ele alınmaktadır. Yazar; Halkçılık, Halk Kültürü ve Münevver Kültürü, Halk ve Politika, Batılılaşma ve Türk Kültürü, Milliyetçilik ve Medeniyetçilik, Millet ve Din Hayatı, Türkiye'de Eğitim ve Türk Kültürü gibi konuları işlerken, önce sağlam bir zemin üzerinde değerlendirmek amacıyla söz konusu kavramları açıklamakta, daha sonra Türkiye'nin sosyo-kültürel bünyesinin dayandığı bazı prensipleri gözden geçirmektedir.

Erol Güngör kitabının son bölümünde günümüzü yakından ilgilendiren, Ortadoğu ve Türkiye'nin Ortadoğu'ya bakışı hakkında dikkat çekici bilgiler vermekte ve bazı uyalarılarda bulunmaktadır. 

Tarihte Türkler

Tarihte Türkler Prof. Dr. Erol Güngör'ün vefatından önce kaleme aldığı son eseridir. Yazar bu kitabında, Türklerin tarih sahnesine çıktıkları yüzyıldan, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışına kadarki macerasını, kültür ve medeniyetini ana hatlarıyla dile getirmektedir.

Erol Güngör'ün çocukluğunda büyüklerinden dinlediği hatıralarla başlayan tarih sevgisi ve ilgisi sonraki yıllarda halk tarih kitaplarını, tarihi romanları, tarihi metinleri okuyarak devam etmiştir. Bir sosyal bilimci olarak çalıştığı senelerde konuyla ilgili araştırmaları takip etmiş; tarihi olayları, yüzyıllar içinde teşekkül eden Türk devlet anlayışını, Türk kültürünü, Türk medeniyetini bir bütün halinde ele alan yazılarında, tarihle ilgili sosyal problemler üzerinde de durmuştur.

Yazarın kısa ve sade ifadeyle genel okuyucuya hitap ettiği bu eserini zaman zaman heyecan, zaman zaman gurur, zaman zamanda hüzünle okuyacaksınız.

Dünden Bugünden Tarih Kültür ve Milliyetçilik 

Türkiye kendisi için belli bir hüviyet tesbit edip bu hüviyet çerçevesinde beliren hedeflere göre kendini intibak ettirmiş değildir. Uzun, yıpratıcı bir Batılılaşma hareketi Türkiye'ye bazı şeyler getirmiş, fakat bunda başarılı olunamamıştır.

Meseleye geniş bir perspektivden bakacak olursak, milli kültür davasını Batılılaşmanın bir gereği sayabiliriz. Çünkü bizim örnek aldığımız Batı ülkeleri milli kültür esasına göre kurulmuşlardır; kültür sahasındaki faaliyetlerin büyük bir kısmı da yeni nesilleri bu kültürün temel kıymetleriyle yetiştirmektir. O kadar ki, bu ülkelerde bütün ilk ve orta tahsilin ana gayesi topluma yeni giren büyük kitlelere ortak değer vererek bir şekil kazandırmak, kısacası iyi insan ve iyi vatandaş yetiştirmektir.

Milli kültürümüze yabancı kültürler karşısında bağımsız ve itibarlı bir şahsiyet kazandırmanın en önemli şartı; bu kültürü çağdaş standartlar karşısında değerlendirebilecek insanlar yetiştirmek, bu insanlardan meydana gelen araştırma kurumları ve eğitim müesseselerine her türlü resmi ve özel imkanı sağlamak, bunları yaparken de mordern insanın kültürel ihtiyaçlarına cevap vermek durumunda olduğumuzu hiçbir zaman akıldan çıkarmamaktadır.

İslam Tasavvufunun Meseleleri

Erol Güngör tasavvuf konusunu ele aldığı bu eserinde; bir sosyal bilimci olarak tasavvufun tarih, felsefe ve sosyal psikolojinin ışığında nasıl teşekkül ettiğini ortaya koymuş ve İslamiyet’teki yeri konusunda değerlendirmeler yapmıştır. Kitap Giriş’ten sonra Şark’tan Haber, Batı Rüzgarı, İslam Tasavvufunun Tarihi Gelişmesi, Manevi İktidarlar ve Maddi Teşkilatlar, Bilgi Meselesi, Vecd’in Psikolojisi, Tarihi-Sosyolojik Manzara, Günümüz ve Tasavvuf başlıklı bölümlerden oluşmaktadır

Doktora Doçentlik Profesörlük Tezleri