Osmanlı'da Modern İktisadın İzinde 1 - Sakızlı Ohannes Efendi

Modern iktisadi düşüncenin Osmanlı Türkiyesi'ne girişi, yayılması ve yerleşmesine dair sis perdesi son yıllarda yapılan sınırlı sayıdaki çalışmalarla kısmen aralanmaya başladı. Bu alandaki çalışmalara konu olan eserlerin önemli bölümünü iktisat ders kitapları oluşturmaktadır. Ders kitapları yazıldığı dönemde iktisat alanında Batı dünyasında süre giden fikri tartışmalara, Osmanlı münevverlerinin fikri yönden hangi kaynaklardan beslendiklerine ve modern iktisadi düşüncenin Osmanlı Türkiyesi'nde nasıl bir gelişme gösterdiğine dair önemli ipuçları barındırırlar.

Modern iktisadi düşünceyi benimseyen ve bu alanda telif ettiği kitapla modern iktisadın Osmanlı Türkiyesi'ne yayılması ve yerleşmesinde büyük etkisi olanlardan biri de Sakızlı Ohannes Efendi'dir. Hem yazdıkları hem de takipçilerine etkisiyle Adam Smith geleneğinin Türkiye'deki önemli temsilcileri arasındaki yerini alır. Bu açıdan Ohannes Paşa'nın yazdıkları Osmanlı Türkiyesi'nden Cumhuriyet'e modern iktisadın Türkiye'deki serüveninin anlaşılmasında büyük bir önemi haizdir.