FELÂTUN BEY'LE RÂKIM EFENDİ - Ahmet Midhat Efendi

Yenileşme Dönemi Türk edebiyatının önde gelen simâlarından biri olan Ahmet Mithat Efendi, Batı tesirinde değişmeye başlayan edebiyatımızın en önemli temsilcilerinden biridir. Şiir dışında edebiyatın her sahasında 200’e yakın eser veren yazarımız, edebiyatın dışından da çeşitli sahalarda birçok eser kaleme almıştır. Bunların arasında fizik, kimya, coğrafya, felsefe, tarih, fikir hatta matematik bile vardır.

Popüler edebiyatımızın ilk seçkin şahsiyeti olan A. Mithat Efendi’nin edebiyat dışında gazetecilik ve eğitim alanlarına da önemli katkılar sağlamıştır.

Halkı aydınlatmayı ve bilgilendirmeyi ilke edinen yazarımızın şüphesiz en çok eser verdiği edebî tür, romandır. Çok değişik mevzularda roman yazan A. Mithat’ın en önemli ve tanınmış romanlarından biri Felâtun Bey’le Râkım Efendi’dir.

Ahmet Midhat Efendi’nin 1875’te yayımlanmış bulunan bu romanı, her ne kadar gevşek üslubu sebebiyle ilkel bulunsa da çok ve çabuk yazan bir yazarın eseri olarak “Batılılaşmayı yanlış anlayan ve onu ancak taklitte bulan tiplerin tenkidi” şeklinde özetlenebilecek ana konusuyla, faydalı ve oldukça başarılı bir eserdir.

İçinde yaşadığı toplumun her kesimini yakından tanıyan ve onların içinde yaşamış biri olan yazar, bu romanda iki karakteri ele alır. Bunlardan biri olan Râkım Efendi, bir anlamda yazarın kendisi olup dişiyle tırnağıyla hayatını kazanan; dürüstlük ve hakkaniyetten hiç ayrılmayan biridir. Roman boyunca maddeten ve manen, sürekli olarak durumu iyiye, güzele gider.

İkinci tip olan ve bir Batılı karikatürü kimliği arz eden Felâtun Bey ise, okuyup yazmayan; hayata ibret nazarıyla bakamayan, hoppa bir mirasyedi olarak bütün maddi ve manevi değerleri, sürekli olarak aşağı doğru giden bir şahsiyettir.

Yazarın bu romanı yazmaktan maksadı, düzgün yaşamak isteyen insanların muvaffak olacaklarına dair inancı arttırmak ve Batı taklitçiliğinin ancak utançlara vesîle olacağı hususuna dikkat çekmektir.

Sayfa Sayısı: 222